Je gebruikt noten (1) om de informatie in je tekst te verantwoorden, en (2) om extra informatie op te nemen.

(1) Verantwoording

Je zet een noot bij ieder citaat, iedere directe parafrase en iedere vertaling.

Bij algemeen geaccepteerde feiten hoeft geen noot. Maar bij een krasse bewering, zeker als die niet herkenbaar van jouzelf is, moet dat wel.

• 1 + 1 = 2 → geen noot
• 1 + 1 = 3 → wel een noot

Daarnaast geef je in de noten meer in het algemeen aan op welke bronnen je informatie gebaseerd is. Dat hoeft niet zin voor zin. Als je biografische gegevens over een kunstenaar gevonden hebt in enkele publicaties kan je dat in een noot bij het begin van de betreffende paragraaf of alinea weergeven in één noot: De informatie in deze paragraaf is, tenzij anders vermeld, ontleend aan: …

Let op: Probeer waar mogelijk te verwijzen naar de meest geëigende bron, dus naar een bron die specifiek gaat over het onderwerp dat je behandelt, en niet naar de bron die jij toevallig geraadpleegd hebt.

(2) Extra informatie

Je kan in noten soms ook informatie onderbrengen die voor de lopende tekst te gedetailleerd is of het verhaal teveel zou onderbreken. Maar je mag er niet van uit gaan dat de lezer de noot daadwerkelijk leest. Je neemt dus alleen informatie op die de lezer zou moeten kunnen missen.

In principe neem je in de noten geen extra informatie op die de lezer zelf gemakkelijk zou kunnen vinden.

De volgende soorten extra informatie zou je wel kunnen opnemen:

• informatie die je via eigen onderzoek hebt gevonden;
• een afwijkende interpretatie;
• een extra argument;
• een uitzondering op iets wat je in de hoofdtekst beweert.

Voor werkstukken in de opleiding gebruik je voetnoten. Ze zijn voor de lezer veel comfortabeler dan eindnoten, al geven ze de pagina grafisch een minder fraai beeld.

Bij kunstgeschiedenis, en bij de meeste andere geesteswetenschappen, worden geen noten in de tekst geplaatst (in-tekst citations), zoals bij onder andere de sociale wetenschappen gebruikelijk is.

Je zet het nootnummer aan het einde van de zin, na de punt, in superscript.

Je gebruikt daarbij alleen Arabische cijfers, geen Romeinse.

Je maakt niet meer dan één noot per zin. Als je bij verschillende delen van de zin verschillende verwijzingen hebt, plaats je die achter elkaar in een noot, eventueel met een verduidelijking over wat bij wat hoort. Je sluit de noot af met een punt.

In de noten gebruik je

• bij de eerste vermelding van een bron de lange versie van de titel,
• bij de tweede en volgende vermeldingen een verkorte titel.

Voor de verkorte titel van een boek of artikel gebruik je de naam van de auteur (als die bekend is), en bij voorkeur niet meer dan vijf woorden uit de volledige titel.

In de uitleg over de omschrijving van bronnen in de bronnenlijst vind je voorbeelden van de lange en de verkorte titels (boeken; artikelen; catalogi; overige bronnen).

Wanneer je in twee opeenvolgende noten naar dezelfde bron verwijst kan je de (verkorte) omschrijving van de bron vervangen door Ibid. (afkorting van Ibidem = ‘op dezelfde plaats’). In lijn met de voorkeur van Chicago 16 (artikel 14.30) gebruiken we de aanduiding Idem niet.

Alle bronnen uit de noten (en geen andere bronnen)

In de bronnenlijst geef je alle bronnen weer waarnaar je in de noten verwijst.

Maar bronnen die je alleen geraadpleegd hebt zonder ze in een noot te noemen, vermeld je niet. De lezer kan daarvan namelijk niet weten op welke manier en waarvoor je ze gebruikt hebt.

Bronnenlijst –  bibliografie – en dergelijke

Het overzicht van alle bronnen waarnaar je verwijst heet de bronnenlijst.

Voor je lezer kan het overzichtelijk zijn als je je bronnenlijst onderverdeelt in rubrieken zoals:

• Bibliografie: De boeken en artikelen (papier en digitaal) door elkaar alfabetisch op naam van de auteur of redacteur. Bij anonieme werken alfabetiseer je op het eerste woord van de titel.
• Websites, Archivalia, Interviews, Video’s en dergelijke: Als je veel verwijzingen hebt naar dit soort bronnen kan je daarvoor aparte rubrieken maken. Je alfabetiseert daarbinnen op het eerste woord van de titel.
• Overige bronnen: Als je van verschillende soorten bronnen er maar enkele gebruikt kan je die ook in zo’n verzamelrubriek onderbrengen.

Een schema met het verschil tussen de bibliografie en de overige bronnen vind je hier.

Paginanummers

In de bronnenlijst vermeld je niet de nummers van de pagina’s waarnaar je hebt verwezen. Die informatie staan immers al in de noten.

Let op: Bij artikelen vermeld je in de bronnenlijst de paginanummers van het hele artikel. Dat is deel van de identificatie van het artikel.

Alfabetiseren

De volgorde in een bronnenlijst is alfabetisch op achternaam. Een tussenvoegsel zet je achter de voornaam of voorletters: Heussen, Hugo Franciscus van

Bij anonieme bronnen alfabetiseer je met het eerste hoofdwoord. Voorzetsels (de, het en een) zet je aan het eind van de titel na een komma (zie verder  The Chicago Manual of Stylerubriek 16.51).