Oefening 4100 Diagnostische oefening schrijven
Hieronder vind je veertig tekstfragmenten. In elk van die fragmenten zou een kunsthistorische academische redacteur een verandering aanbrengen. Allerlei aspecten op het gebied van spelling, grammatica en formulering komen aan bod, steeds één aspect per fragment.
Via de gecorrigeerde tekst en de toelichting bij elk fragment kan je vaststellen wat je meer dan wel minder sterke kanten zijn in deze aspecten van het schrijven.
⇒ Klik rechts in de carrousel om van de Aangeboden tekst naar de Geredigeerde tekst naar de Toelichting te gaan.
Aangeboden tekst
1) In de achtiende eeuw nam de belangstelling voor topografische afbeeldingen sterk toe.
Aangeboden tekst
2) Breitner fotografeerde veel. Zijn schilderijen wekken vaak dezelfde indruk als een foto; een vluchtige en realistische momentopname.
Je kondigt uitleg aan door middel van een dubbele punt.
Aangeboden tekst
3) Wanneer Kruseman in 1822 in Rome aankomt, maakt hij kennis met deze schilders.
In academische kunsthistorische teksten beschrijven we de verleden tijd consequent in de verleden tijd.
Aangeboden tekst
4) Een bloemstilleven heel anders van samenstelling dan wat destijds gebruikelijk was.
In academische schrijftaal gebruiken we alleen volledige zinnen.
Aangeboden tekst
5) Enkele van deze voorbeelden zullen hieronder behandelt worden.
Wanneer je dergelijke spelfouten over het hoofd ziet schakel je de hulp in van een bekwame lezer. Zorg dat je de regels van de werkwoordspelling kent.
Aangeboden tekst
6) Dat zorgde voor veranderingen in de kunstmarkt.
In de academische schrijftaal gebruik je in plaats van woorden als zorgen meer specifieke formuleringen.
Aangeboden tekst
7) Tijdens zijn leven kreeg hij, in tegenstelling tot schilders als Hals en Steen, pas op latere leeftijd bekendheid.
De toevoeging Tijdens zijn leven is overbodig door de tijdsbepaling op latere leeftijd. Als je je tekst even kan laten liggen voor je hem doorleest valt je dat wellicht op.
Aangeboden tekst
8) De tekening maakt onderdeel uit van een reeks van ontwerpen voor torenbekroningen.
Je kan kiezen uit: maakt deel uit van of is onderdeel van.
Aangeboden tekst
9) Deze sterk groeiende organisatie lied in 1899 een nieuw kantoor bouwen aan de Van Baerlestraat in Amsterdam.
Wanneer je dergelijke spelfouten over het hoofd ziet schakel je de hulp in van een een bekwame lezer.
Aangeboden tekst
10) In het collectie beleid van het Rijksmuseum heeft ook de moderne kunst inmiddels een plaats gekregen.
Samengestelde woorden schrijf je aaneen.
Aangeboden tekst
11) Echter zijn verfijnde techniek en zijn aandacht voor details maakten zijn werk aangenaam om naar te kijken.
Na echter aan het begin van de zin schrijf je een komma.
Aangeboden tekst
12) De Engelse kunstenaars die in hetzelfde genre werkte als Van Dyck zagen hem als een autoriteit.
Het onderwerp (kunstenaars) is meervoud. Dus gebruik je ook een meervoudige persoonsvorm (zagen).
Aangeboden tekst
13) De genreschilderkunst en het stilleven waren geliefd in Nederland, in tegenstelling tot de historieschilderkunst, dat gezien werd als on-Hollands.
Bij een de-woord (de historieschilderkunst) gebruik je het betrekkelijk voornaamwoord die.
Aangeboden tekst
14) Deze 7 figuren verwijzen naar de hoofdzonden.
Getallen tot en met twintig en sommige grotere getallen schrijf je in letters.
Aangeboden tekst
15) Nadat de tentoonstelling was afgelopen verzond hij de canvassen naar New York.
Canvas is een zogeheten ‘valse vriend’ voor (schilders)doek.
Aangeboden tekst
16) Zijn boek betrekt zich tot Bijbelse opvattingen over schoonheid en de weergave van Christus’ goddelijkheid.
Betrekt zich tot is een in de academische schrijftaal niet geaccepteerde constructie. Veel lezen helpt je dat te herkennen.
Aangeboden tekst
17) Om de verschillen tussen die technieken uit een te zetten, zullen er twee voorbeelden besproken worden.
Als je twijfelt over de werkwoordspelling kan je in Van Dale online de gangbare woordvormen vinden.
Aangeboden tekst
18) Hij wou de toren herstellen en liet daarvoor een ontwerp maken door een restauratiearchitect.
Wou is spreektaal. Veel lezen helpt je dat te herkennen.
Aangeboden tekst
19) Bezien we de schutterstukken van Frans Hals en de groepsportretten van Rembrandt, dan valt op dat de suggestie van beweging en het oogcontact met de toeschouwer, emotionele kleur geven aan de portretten.
Bezien we … dan valt op is een overbodige formulering.
Aangeboden tekst
20) Ensor verkeerde in vrijzinnige, intellectuele milieus waar meestal ook een zekere empathie was voor het socialisme
Als je woorden gebruikt die in het dagelijks Nederlands niet erg gangbaar zijn kan het geen kwaad de betekenis ervan in Van Dale na te zoeken.
Aangeboden tekst
21) Zijn latere werken waren ontzettend realistisch.
In de schrijftaal gebruik je minder sterke aanduidingen dan in de spreektaal.
Aangeboden tekst
22) Met haar besluit blokkeerde de gemeenteraad de verkoop van het schilderij.
Raad is een mannelijk woord. Daarbij hoort het bezittelijk voornaamwoord zijn.
Aangeboden tekst
23) Dat de context waarin de emotie wordt verbeeld in hoge mate bepalend is voor de herkenning daarvan door de toeschouwer, blijkt onder meer uit het feit dat het bij schilderijen waarvan we niet weten welk verhaal er wordt verteld, buitengewoon moeilijk is om in te schatten welke emoties worden getoond.
Een te lange zin kan je vrijwel altijd zonder veel moeite splitsen.
Aangeboden tekst
24) Aan weerszijde van de hal bevinden zich galerijen.
Als je hebt opgemerkt dat in deze zin weerszijden moet staan, heb je een bijzonder goed taalgevoel of veel gelezen. Weerszijde is al lang verouderd.
Aangeboden tekst
25) Op allerlei plaatsen is de tekening kennelijk aangepast. Ten gevolge hiervan kunnen we veronderstellen dat deze tekening een studie was die niet voor de verkoop bedoeld was.
In een academische tekst luistert het formuleren van de verbinding tussen oorzaak en gevolg bijzonder nauw. Hier ondersteunen de aanpassingen de veronderstelling, ze zijn niet de oorzaak van de veronderstelling.
Aangeboden tekst
26) Pieter Mondrian meende dat abstracte kunst en muziek niet zonder meer met elkaar vergeleken kunnen worden.
Voor namen van kunstenaars gebruiken we de voorkeurspelling die het RKD hanteert.
Aangeboden tekst
27) Van de vele schatten die het museum in zijn bezit heeft is het niet alleen maar kunst wat de klok slaat.
Figuurlijk taalgebruik brengt in geschreven teksten vaak onbedoelde associaties teweeg. Letterlijke formuleringen hebben daarom meestal de voorkeur.
Aangeboden tekst
28) Rondtrekkende portretschilders speelden in de zeventiende eeuw ook een belangrijke rol in het promoten van dit type portret.
Voor het beschrijven van historische situaties kies je in de academische schrijftaal woorden die afgestemd zijn op de historische werkelijkheid.Uitleg.
Aangeboden tekst
29) Voor deze veiling kwamen handelaars en verzamelaars uit binnen en buitenland naar Den Haag.
Het weglatingsstreepje vervangt in dit geval het woorddeel land, want binnenland is een samengesteld woord.
Aangeboden tekst
30) Door de critici van de oudere generatie werd overwegend negatief gereageerd op het werk van Berlage.
Als je je formuleringen waar mogelijk actief maakt spreekt je tekst meer aan dan wanneer je veel lijdende zinnen schrijft. Uitleg
Aangeboden tekst
31) De andere vrouwen dragen soortgelijke kleding en bespelen alle een muziekinstrument.
Bij personen gebruik je het voornaamwoord allen (met een -n).
Aangeboden tekst
32) Beide tentoonstellingen draaien om het vertellen van het verhaal van de stad.
De formulering draaien om is gebruikelijk in de spreektaal. In de academische schrijftaal kies je een meer toegespitste formulering.
Aangeboden tekst
33) Het museum profileert zich dus nog steeds met de ‘oude’, op de regio gerichte collectie.
De aanhalingstekens veroorzaken hier alleen verwarring. Je kan ze dus weglaten.
Aangeboden tekst
34) Door middel van het bestuderen van de natuur, onder andere met behulp van onderzoek van het menselijk lichaam, verwierf Leonardo zich kennis ten aanzien van de anatomie.
Door middel van … met behulp van … ten aanzien van zijn voorzetseluitdrukkingen die onnodig veel woorden beslaan. Je kan ze gemakkelijk inkorten. Uitleg
Aangeboden tekst
35) Na 1965 veranderde de situatie. De rol van Sandberg in het onderhouden van internationale contacten en het organiseren van uitwisselingen werd nu ook door andere musea overgenomen.
Nu = vandaag. Een situatie in de geschiedenis beschrijft je aan de hand van begrippen die dat verleden aanduiden.
Aangeboden tekst
36) De gelovigen waren niet geïnteresseerd in artistieke innovaties. Voor hun was de religieuze zeggingskracht van het werk het belangrijkste.
Na een voorzetsel gebruik je hen.
Aangeboden tekst
37) Ter gelegenheid van zijn honderdste verjaardag stelde ouddirecteur Bram Hammacher een tentoonstelling samen in het Kröller-Müller Museum.
Als oud de betekenis heeft van voormalig verbind je het met een streepje aan het zelfstandig naamwoord waar het betrekking op heeft.
Aangeboden tekst
38) Kan gesteld worden dat het museum zich inzake deze verwerving gehouden heeft aan de uitgangspunten in het collectieplan? Teneinde hierop een antwoord te kunnen geven is het noodzakelijk het collectieplan, alsmede de verzamelgeschiedenis van het museum te bestuderen. De aanschaf wordt tevens getoetst aan het begrip Collectie Nederland.
Kan gesteld worden… inzake … Teneinde … te kunnen geven … noodzakelijk … alsmede … tevens zijn onnodig plechtstatige formuleringen.
Aangeboden tekst
39) Van Mander’s beschrijving van de opbouw van oude schilderijen blijkt voor een belangrijk deel juist te zijn.
De bezits-s volgt zonder apostrof op Mander, want die naam eindigt op een medeklinker.
Aangeboden tekst
40) Een museum dient daarom rekening te houden met de wensen van het publiek in de breedte en moet het zich niet laten leiden door wensen van toonaangevende individuen.
Deze constructiefout heet een Tantebetje. Niet iedereen herkent die direct, maar je kan hem wel eenvoudig oplossen.